Książki o emocjach dla dzieci wspierają rozwój emocjonalny najmłodszych. To ważne, jeśli chcemy mieć w przyszłości dorosłych potrafiących rozpoznawać i nazywać swoje emocje. Nie mamy tu na myśli psychologicznych opracowań dla specjalistów, ale lektury dla dzieci, w których pojawiają się różne stany uczuciowe. To często niepozorne fabuły umożliwiają młodym czytelnikom utożsamienie się ze swoją sytuacją emocjonalną, zrozumienie jej i podjęcie refleksji. W tym tekście podzieliliśmy polecane książki na 5 kategorii emocjonalnych. Sprawdź nasze zestawienie i zobacz jakie książki o emocjach warto zaproponować dziecku.
Książki dla dzieci, które wywołują emocje
Książki dla dzieci, które pomagają im odnaleźć się w przeżywanych emocjach, są niezbędne do kształtowania wrażliwości, samoświadomości i funkcjonowania w relacjach międzyludzkich. Jednak jeszcze więcej dobrego zrobimy dla młodych czytelników, jeśli na temat przedstawionej w tekście historii i emocji, będziemy (jako dorośli) rozmawiać. Dla dzieci szkolnych świetną okazją są nie tylko zajęcia grupowe z rówieśnikami, lecz także rozmowy przeprowadzane w gronie rodziny i opiekunów.
Książki wnoszące radość i uśmiech
Radość jest najbardziej pożądaną emocją zarówno przez dzieci, jak i dorosłych. Łatwo ją osiągnąć, jeżeli zaczniemy się śmiać. Pomagają w tym z pewnością urocze zwierzęta, ich wesołe usposobienie i komiczne sytuacje, w których się znajdują. Tak dzieje się np. w książce „O kocie malarzu, krowie biegaczce i prosiaku tancerzu„. Już samo zestawienie obok siebie tych trzech tytułowych zwierząt napawa optymizmem i nadzieją na przygody. Na zwierzęta będące źródłem radości możesz też liczyć w książce „Mruczando na trzy rodziny i jedną kamienicę„. Kot Dzbanek uwielbia gawędzić, biegać za gołębiami i drzemać na parapecie. A że wokół siebie ma ciekawych mieszkańców – np. pana Grzegorza, który jest nie tylko autorem, ale i bohaterem tej książki – na pewno przydarzy mu się dużo dobrego. „Od ucha do ucha” to z kolei tytuł książki i rodzaj uśmiechu, jaki wywoła w najmłodszych czytelnikach historia kilkorgu nastolatków na wakacjach (13-letniego Gucia, próbującego zdobyć serce Lutki, mogliście już poznać w książce „Licencja na zakochanie”). Ale radość ma swój początek nie tylko w żartach i śmiechu – rodzi się też przez bycie ze sobą, zaufanie, bliskość i wdzięczność. Doskonale wiedzą o tym Stella i pies Pikuś, którzy w książce „Stella, Pikuś i radość” odkrywają, że radości wcale nie trzeba szukać daleko. I że czasem przychodzi niespodziewanie.
Czy smutek jest zły? Książki o smutku
Przeciwieństwem radości jest smutek, i choć nie ma złych emocji, to jednak za smutkiem nikt nie przepada. Jak pisać o emocjach dla dzieci, żeby pojawiający się smutek nie był obciążeniem, ale wsparciem? Nasi autorzy wiedzą to najlepiej. Bohaterowie, którzy przeżywają swoje problemy – np. Helena, która straciła siostrę i jej nowy przyjaciel Mikołaj, którego opuścił ojciec – umożliwiają młodym czytelnikom utożsamienie się z opisanymi sytuacjami. W książce „Gwiazda z pierwszego piętra” Helena i Mikołaj poznają się przez przypadek. Ich trudne doświadczenia pomagają im zbliżyć się do siebie i zaprzyjaźnić. Niełatwo ma też nastoletni Mundek, który odczuwa nie tylko smutek, ale i samotność. Niezrozumienie ze strony ojca, kłótnie przy rodzinnym stole, oczekiwania dorosłych niezgodne z własnymi planami… – jeśli dziecko przeżywa to samo co Mundek, to smutek spotkany w książce „Świat Mundka„, stanie się dla niego wsparciem. Warto też zwrócić uwagę na to, że smutek może się dobrze ukrywać. Czy bezproblemowa dziewczyna, która zdobywa najlepsze oceny, jest miła, uśmiechnięta i zawsze staje na wysokości zadania, może uciekać ze swoimi emocjami w świat cyberprzestrzeni? Z pozycji „Już, już!” dowiecie się, że tak.
Lęk, który ubogaca – wzruszające książki dla dzieci
Jednym z czynników, który wywołuje lęk, jest choroba. Książka taka jak „Siedem sowich piór” podejmuje temat choroby i śmierci. Główny bohater Wojtek (o przezwisku Maślak) leży w szpitalu na oddziale onkologicznym i jako narrator dzieli się doświadczeniem choroby, ale i pytaniami, na które ciężko znaleźć odpowiedź. Spotkanie z chorobą Wojtka rodzi lęk o przyszłość, ale dostarcza też wzruszeń, które uwrażliwiają czytelników na cierpienie innych. Są dobrą podstawą do rozmawiania z dzieckiem na trudne tematy. Podobnie jest z serią książek „Wojny dorosłych – historie dzieci„, którą rekomendujemy jako wydawnictwo książek dla dzieci. Należące do tej serii książki (tj. np. „Irenka”, „Darowane kreski”, „Dzieci, których nie ma”) przybliżają temat wojny w sposób przystępny i łagodny. Nie oznacza to, że dzieci unikną spotkania z okrucieństwem wojen czy strachem. Mogą jednak poznać ten temat tak, aby zwrócić uwagę na wartości pokoju, bezpieczeństwa i pomocy drugiemu człowiekowi.
Zakochanie i „chodzenie ze sobą” w książkach dla najmłodszych
Książki o emocjach dla dzieci muszą dotykać też tak delikatnych tematów jak pierwsze (lub kolejne) zakochanie. Młodszym czytelnikom opowiedzą o tym Winter i Nindża – wybuchowy związek psów w książce „Zakochany grzeczny pies” (z serii książek o grzecznym psie). Dla nieco starszych mamy świetną lekturę „Licencja na zakochanie„, w której ciapowaty Gucio musi zawalczyć o uwagę przyjaciółki z wymuskanym Piotrkiem. W czym tkwi sekret podrywania i czy rzeczywiście piękny wygląd jest kluczem do zakochania? A może bardziej chodzi o to, żeby po prostu być sobą? Polecamy też pozycję „Kiedy chodziłem z Julką Maj„, która zwraca uwagę, że zakochanie to nie tylko motyle w brzuchu i dobre emocje. To też konsekwencja i wierność, które kształtują charakter.
Czas na bunt – książki ze złością w tle
Wchodzenie w okres dojrzewania wywołuje burzę emocji, a specjalne miejsce zajmuje tam złość. Każdy nastolatek buntuje się na swój sposób – jeden wyraża to zmianą wyglądu, inny wyostrzonym językiem, jeszcze inny ze złości – tak jak Arek – zacznie działać, by dowiedzieć się czegoś więcej o sobie. W książce „Bachor” poznacie Arka, który bachorem z pewnością nie jest. Nie chce być też dłużej tresowany przez ojczyma i lekceważony przez matkę, dlatego rozpoczyna podróż do przeszłości i odszukuje narzeczonych swojej mamy. Jak przebiegać będzie podróż i co z niej wyniknie? Dojrzewającym nastolatkom polecamy również książkę „Król„. Tym razem głównym bohaterem jest Patryk, który ze względu na bankructwo firmy swojego taty trafia do lokalu zastępczego w starym bloku. Osiedle przypomina Brooklyn, gdzie – jak nietrudno się domyślić – warunki nie napawają entuzjazmem. Na szczęście Patryk odnajduje się tam dosyć szybko i zaprzyjaźnia się z Celestynem – bezdomnym, który uczy przetrwania w nowym środowisku. We wspomnianej wyżej serii książek „Wojny dorosłych – historie dzieci” mamy pozycję „Zbuntowane słowa” przybliżającą rzeczywistość PRL-u i zjawisko przekazywania sobie zakazanych książek z narażeniem życia czytelników. Fabuła pokazuje jasno, że złość i rodzący się bunt może być motywowane walką o większe dobro i w rezultacie – łączyć ludzi.
Zaproponowane książki o emocjach dla najmłodszych czytelników to przekrój różnych stanów, które przeżywają dzieci, nastolatkowie i dorośli. Im bardziej te stany oswajamy, tym lepiej potrafimy nimi zarządzać. Właśnie dlatego doświadczanie i rozumienie własnych emocji poprzez czytanie książek jest ważne już od najmłodszych lat. Kontakt z literaturą na drodze rozeznawania własnych uczuć to ponadczasowa i sprawdzona wskazówka.
Szukasz innych książek? Sprawdź: