Rodzice, nauczyciele i pracownicy bibliotek powtarzają: czytaj, bo tylko tak rozwiniesz wyobraźnię i przestaniesz robić błędy ortograficzne. Czytanie zaczyna kojarzyć się ze szkołą i walką o dobre oceny, a kwestia wyobraźni pozostaje dyskusyjna. Czy nowoczesne gry, Youtube i filmy na dużym ekranie telewizora nie mogą zastąpić jej rozwoju? Przeczytaj 16 porad na temat tego, jak zachęcić dziecko do czytania i sprawdź przy okazji, czego robić nie warto.
Jak skutecznie zachęcić dzieci do czytania książek?
Mówienie o tym, że trzeba czytać książki, to za mało. Potrzebne są: odgórny przykład, wolność wyboru, odpowiednie warunki i przede wszystkim – interesująca treść. Książki dla dzieci to bogaty asortyment faktów i fikcji, które dla jednego dziecka będą bardzo atrakcyjne, dla drugiego nużące. Jeśli widzisz, że dziecko jest zaabsorbowane czymś innym, zdecydowanie unikaj nakazujących zwrotów „musisz to przeczytać” lub „powinno ci się podobać”. Chcesz naprawdę zachęcić dziecko do czytania? Działaj cierpliwie, z wyrozumiałością i zaangażuj się!
1. Czytaj razem z dzieckiem
Wielu rodziców chciałoby podać dziecku jakąkolwiek książkę, zamknąć je w pokoju i liczyć na kilkugodzinną ciszę, dzięki fascynującej fabule. W praktyce jako opiekun, musisz włożyć trochę więcej wysiłku – zwłaszcza w najmłodszych latach. Czytaj opowiadania razem z dzieckiem, a później porozmawiajcie o historiach, które miały miejsce na kartach lektury. W ten sposób dowiesz się też jaka treść jest dla Twojego dziecka ciekawa, a jakiej lepiej unikać.
2. Bądź kreatywnym narratorem i zmieniaj ton głosu
Zwracaj uwagę na kropki, wykrzykniki i znaki zapytania. Dziecko nie tylko Cię słucha, ale też na Ciebie patrzy – kiedy czytasz, wzmocnij swoją narrację odpowiednią mimiką twarzy i zmianami tonu głosu.
3. Wybieraj książki, kierując się opisem fabuły
Widzisz, że Twoje dziecko uwielbia bawić się z psem? A może ciągle chce oglądać bajki o kosmosie? Nie wybieraj przypadkowych książek – aby zachęcić dziecko do czytania, treść książki musi odpowiadać jego zainteresowaniom. Czytaj opisy akcji i zwracaj uwagę na bohaterów. Czasem nawet szczegóły mogą okazać się znaczące. Główna postać w książce ma na imię tak jak Twoja córka? Doskonale!
4. Nie poddawaj się
Książka o czarodziejach nie zdobyła uznania w oczach Twojego dziecka? Popularne hasła „spróbuj przeczytać do końca” i „nie poddawaj się” tylko pozornie mogą motywować. Te drugie słowa lepiej wziąć do serca jako rodzic lub wychowawca. To Twoim zadaniem jest poszukiwanie nowej, ciekawej lektury i zaproponowanie innego tematu – nie poddawaj się!
5. Bazuj na znanych historiach
Ciekawym rozwiązaniem może być też wybór książki, która poprzedzała lubiany przez dzieci film animowany lub bajkę. „Skoro oglądaliśmy to już tyle razy, może przeczytamy książkę i znajdziemy różnice?” – zapytaj.
6. Sięgnij po popularną serię
Wybór serii będzie strzałem w dziesiątkę, jeśli dziecku spodoba się jej pierwsza część. Nie przekonasz się, jeśli tego nie zaproponujesz. Kiedy młody czytelnik zostaje wciągnięty w akcję, sam chętnie pyta o ciąg dalszy. Nasze Wydawnictwo Literatura oferuje znane serie książek poświęcone np. dojrzewaniu.
7. Dla najmłodszych: wypróbuj książkę obrazkową
Wróćmy do pierwszych lat życia dziecka, kiedy naukę samodzielnego czytania ma jeszcze przed sobą. Chociaż dynamika zmieniającego się świata sugeruje, że lepiej uczyć obsługi smartfona niż książki, zdecydowanie wybierz drugą opcję. W księgarniach znajdziesz książki obrazkowe, które powinny być w każdym domu. To podstawowe narzędzia do wprowadzania w świat rozwijania wyobraźni i czytelnictwa. Trzymając w rękach książkę obrazkową, opowiadaj dziecku o tym, co przedstawiają ilustracje.
8. Bądź cierpliwy i przypominaj o ciekawych fabułach
Niezależnie od tego, czy jesteś na etapie współpracy z książką obrazkową, czy Twoje dziecko czyta już samodzielnie – wracaj do przedstawionej tam fikcji. Przypominaj o ciekawych historiach, wplatając je do codziennych rozmów i pozwól na dziecięce porównania, komentarze i wyciąganie wniosków. To najlepszy sposób na zaintrygowanie malucha i pokazanie o jak wielu sprawach można dowiedzieć się z książek.
9. Zrób miejsce na książki
Najlepszym sposobem na przyzwyczajenie do naturalnej obecności książek w życiu, jest po prostu włączenie ich do strefy gier i zabaw! Postaw książki na półkach, obok najfajniejszych zabawek.
10. Powiedz o bibliotece i odwiedź ją z dzieckiem
Chcąc zachęcić dzieci do czytania, warto przybliżyć samo zjawisko pisania i zabrać je do biblioteki. Zbiór tylu tytułów w jednym miejscu i obecność innych osób, to okazja do tego, by podkreślić wartość książek i opowiedzieć np. o swoich ulubionych lekturach z dzieciństwa. Może nawet wspólnie znajdziecie je na regałach i wypożyczycie do domu? Zapisanie do biblioteki i otrzymanie karty to dla dzieci często frajda i namacalna zachęta!
11. Weź udział w organizowanych wydarzeniach
Wizytę w bibliotece warto podjąć również wtedy, kiedy organizowane są specjalne wydarzenia poświęcone czytelnictwu dzieci i młodzieży. Podobnie dzieje się w domach kultury. Może w instytucji obok Twojego domu organizowane są cykliczne spotkania z autorami i ilustratorami? Sprawdzaj ogłoszenia, ustaw newsletter i bądź na bieżąco.
12. Skorzystaj z e-booka
Widząc, że dziecko najchętniej zwraca się jednak do technologicznych urządzeń, zaproponuj czytanie lektury w formie e-booka. Może to właśnie czytanie na komputerze, tablecie lub innym urządzeniu będzie motywować do spotkań z fikcją literacką?
13. Zadbaj o dobre warunki do czytania
Dobrze wiesz, że aby przeczytać książkę, musisz mieć do tego odpowiednie warunki. Podobnie jest z Twoim dzieckiem – zadbaj o dobre oświetlenie w pokoju, wygodny fotel lub pufę. Pozwól podopiecznym czytać w ogródku, nad jeziorem, w samochodzie lub miejscach, które sam wybierze.
14. Wykorzystuj towarzystwo psa lub zwierząt
Dzieci lubią zabawy i obecność zwierząt – chętnie więc podejmują czytanie im na głos. Jeśli widzisz, że Twój syn lub córka samodzielnie sięgają po książkę, nie decyduj, że akurat w tym momencie wyprowadzisz psa na dodatkowy spacer. Czytanie w towarzystwie zwierząt jest przyjemne i może zachęcić do spędzania wolnego czasu właśnie w tej sposób.
15. Wybierz alternatywę dla książek
Pamiętaj, że najważniejsza jest sama nauka i wyrobienie chęci czytania – alternatywą dla książek mogą być na początku np. komiksy i czasopisma. Nie oceniaj przedwcześnie, nie krytykuj i nie zmuszaj do wybierania opowiadań.
16. Daj przykład!
Ostatnia wskazówka dotyczy tego, na co masz największy wpływ: własnego przykładu. Dzieci, które widzą, że ich rodzice czytają, rozmawiają o fabule i kupują nowe książki, naturalnie czują się zainspirowane. Naśladowanie rodziców, dziadków, nauczycieli i innych dorosłych, to powszechne zjawisko, dlatego nie zmuszaj, ale pokazuj swoim życiem, ile emocji i wiedzy, dostarcza czytanie książek.
Skorzystaj z cenionych wydawnictw i księgarni online
Wiesz już jak zachęcić dziecko do czytania, ale wciąż masz wątpliwości co do wybieranej treści? Przeglądaj asortyment księgarni internetowych należących do sprawdzonych i nagradzanych wydawnictw – najlepiej tych, które specjalizują się w literaturze dziecięcej. Bez wychodzenia z domu, możesz zapoznać się z opiniami użytkowników i skorzystać z doradztwa – np. poprzez kontakt telefoniczny lub mailowy z pracownikami wydawnictwa.